AI en intimiteit: een niche die we niet mogen negeren

Wanneer we het hebben over kunstmatige intelligentie, denken de meesten aan slimme algoritmes in de zorg, zelfrijdende auto’s of generatieve AI die teksten en beelden maakt. Maar er is een domein waar AI stilletjes óók een revolutie ontketent: seksualiteit en intimiteit. Een onderwerp waar vaak lacherig over wordt gedaan, maar dat misschien wel meer zegt over onze omgang met technologie dan welk ander terrein ook. De cijfers laten zien dat dit geen niche meer is. Uit een rapport van augustus blijkt dat meer dan de helft van de volwassenen seksspeeltjes in huis heeft. De wereldwijde markt wordt geschat op zo’n 40 miljard dollar. Het met AI verrijkte deel daarvan is nog bescheiden – slechts 5% – maar groeit jaarlijks met ruim 10%.

Wie terugkijkt, ziet een opvallend patroon. De seksindustrie was keer op keer de eerste die nieuwe techniek omarmde. De Super 8-camera maakte amateurporno mogelijk. De videorecorder kreeg massale adoptie dankzij pornografie, hetzelfde gold voor dvd, streaming en online betalingen. Technologie die we nu vanzelfsprekend gebruiken, vond haar eerste grote toepassing in deze wereld. Het is dus niet vreemd dat juist hier de eerste AI-innovaties in intimiteit zichtbaar worden. Wie de toekomst verkent, kan deze bijzondere niche simpelweg niet negeren.

Onze smartphones spelen daarbij een sleutelrol. Ze zijn allang onze gepersonaliseerde assistenten: we plannen ons leven ermee, leggen contacten en zoeken ontspanning. Het is dan ook vanzelfsprekend dat ze ook seksuele ondersteuning kunnen bieden – individueel of samen met een partner op afstand. Je telefoon fungeert als discrete, veilige en altijd beschikbare tussenpersoon in intieme interacties.

Vervolgens zijn er de digitale companions: AI-chatpartners die luisteren, praten en emotioneel reageren. Steeds meer mensen voeren gesprekken met zulke virtuele partners die hen begrijpen, gevoelens spiegelen en fantasieën verkennen. Voor sommigen helpt dit zelfs bij zelfontdekking of het beter begrijpen van hun eigen verlangens.

En aan de horizon verschijnen de seksrobots: humanoïde machines die bewegen, leren en reageren. Ze luisteren naar spraak, tonen emotie en onthouden gesprekken, waardoor empathische interactie ontstaat. Voorlopig is dit nog een dure niche, maar experts voorspellen dat betaalbare varianten binnen enkele decennia beschikbaar zullen zijn voor een breed publiek.De gedwongen isolatie tijdens COVID-19 versnelde de ontwikkeling van digitale intimiteit. Hoe blijf je verbonden tijdens een quarantaine? Voor jongere generaties is technologie sowieso een vanzelfsprekend verlengstuk van hun identiteit en relaties. Combineer dat met de snelle vooruitgang en dalende kosten van AI en de ingrediënten voor een stille revolutie zijn aanwezig.

De mogelijkheden zijn intussen zo uitgebreid dat er een nieuw beroep is ontstaan: de sex toy consultant, die gebruikers adviseert en begeleidt. De voordelen zijn legio:

Toegankelijkheid: mensen met beperkingen krijgen toegang tot een vorm van intimiteit die voorheen niet of nauwelijks bereikbaar was. Veilig experimenteren: jongeren kunnen hun gevoelens ontdekken zonder risico op soa’s of sociale druk. Verbondenheid op afstand: partners kunnen in real time contact beleven dat veel verder gaat dan chat of video. Zelfkennis: gebruikers ontdekken hun voorkeuren en grenzen, met volledige privacy en controle. Onderzoek laat bovendien zien dat 62% van de gebruikers van AI-gestuurde apparaten een verbeterde emotionele connectie en mentaal welzijn ervaart. Inmiddels hebben meer dan 49 landen gereguleerde distributie toegestaan, wat heeft geleid tot een consumentenbasis van ruim 90 miljoen mensen wereldwijd.

De integratie van AI-sekstechnologie met welzijn en gezondheidszorg is een opkomend veld. In 2023 werd 28% van de AI-apparaten verkocht onder een wellnesslabel, met toepassingen in traumatherapie, revalidatie of herstel van intimiteit. AI-robots en wearables worden inmiddels gebruikt in neurodiverse therapie; meer dan 2100 zorginstellingen implementeerden in het afgelopen jaar hulpmiddelen voor seksuele gezondheid aldus het rapport.

De mogelijkheden reiken verder: AI wordt ingezet in intimiteitseducatie, trauma-geïnformeerde therapie en de behandeling van seksuele disfunctie. Daarmee opent zich een markt die naar schatting 1,2 miljard volwassenen wereldwijd kan bedienen.

De risico’s
Toch zijn er serieuze kanttekeningen. Digitale ervaringen kunnen onrealistische verwachtingen scheppen. AI-gestuurde interacties zijn vaak eenvoudiger, voorspelbaarder en “perfecter” dan menselijke relaties. Intimiteit is echter meer dan fysieke prikkels: nabijheid, kwetsbaarheid en het accepteren van imperfecties zijn essentieel. Wat gebeurt er met ons mensbeeld als techniek dit vervangt?

Een ander groot risico is digitale veiligheid. Seksspeeltjes zijn vaak IoT-apparaten die simpel gehackt kunnen worden – en dat is al vele malen gebeurd. Hoe zou het voelen als niet je partner, maar een hacker jouw apparaat bedient? En wat als iemand toegang krijgt tot audio- of videomateriaal dat je dacht veilig te delen? Daarnaast is er de vraag of apparaten data terugsturen naar de leverancier, een probleem dat we kennen van veel internet-gekoppelde producten.

Ook de maatschappelijke dimensie mag niet worden onderschat. Onderzoek wijst op een groeiende kwetsbaarheid van vrouwen voor seksuele agressie en aanranding. Sommige experts vrezen dat nieuwe technologie ongewenste gedragingen kan versterken. Anderzijds kan AI juist een regulerende rol spelen. Net zoals gecontroleerde vormen van prostitutie een uitlaatklep bieden, kunnen virtuele en AI-gestuurde interacties impulsen kanaliseren op een manier die veilig, vrijwillig en privé is. Technologie is op zichzelf neutraal – het is aan mens en samenleving om met normen, waarden en wetgeving te bepalen wat er wel en niet geoorloofd is.

Een niche die vooruitwijst Wie denkt dat dit marginaal is, doet er goed aan de geschiedenis te herinneren. De seksindustrie laat keer op keer zien hoe nieuwe technologie massaal doorbreekt. Het is dan ook logisch – en misschien wel noodzakelijk – om deze niche serieus te nemen bij het verkennen van onze digitale toekomst.

AI verandert niet alleen hoe we werken, communiceren en creëren, maar ook hoe we liefhebben. De vraag is niet óf dit gebeurt, maar hoe we er als samenleving mee omgaan.